به نقل از «مهر»

ماموریت شوستر در ایران لو رفت

تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۱۹۷۳۹

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ماموریت شوستر در ایران؛ میراث ارزنده‌ای که بر جای گذاشت» نوشته جون گوگان به‌تازگی با ترجمه شهربانو صارمی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۱ توسط انتشارات Real Nice Books منتشر شده است.

سال ۱۹۱۱ یک‌حسابدار جوان آمریکایی به‌نام مورگان شوستر همراه خانواده‌اش به کشوری رفت که آن زمان در خارج از ایران «پرشیا» نامیده می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شوستر به این‌کشور رفت تا امور مالی آشفته آن را سر و سامان دهد و کمتر از ۸ ماه بعد در نتیجه فشارهای روسیه و بریتانیا مجبور شد تصمیمی بگیرد که نه فقط مأموریتش، بلکه سرنوشت کشوری را که سعی داشت به آن کمک کند تحت تأثیر قرار داد.

شوستر گمان می‌کرد اگر شأن و منزلت انسانی و آزادی را برای دیگران نخواهیم، ارزشی ندارد. به‌گفته منتقدان، کتاب «ماموریت شوستر در ایران» درباره آدم‌هایی است که تلاش کردند یک‌کشور مدرن به وجود آورند اما همین‌تلاش‌شان باعث نابودی‌شان شد.

در ایران سال ۱۹۱۱، نام خانوادگی هنوز باب نشده بود و ایرانی‌ها با القاب‌شان شناخته می‌شدند. در آن‌شرایط نادیده‌گرفتن لقب فرد بی‌اعتنایی به جایگاه اجتماعی‌اش بود. این‌قصور و بی‌احترامی نه نادیده گرفته می‌شد نه بخشیده می‌شد؛ به‌ویژه اگر درباره چندلقب خاص رخ می‌داد که شوستر با آن‌ها کار می‌کرد؛ دوله، مُلک، سلطنه، نظام و سلطان. در آن‌سال ۱۹۱۱ نایب‌السلطنه کشور با لقب نظام‌الملک شناخته می‌شد و لقب میرزا هم اشاره به شاهزاده داشت. خان، سرکرده طایفه بود. اتابک هم به‌معنی صدراعظم یا رئیس‌الوزرا بود. سپهدار و سردار هم هر دو اشاره به فرماندهان والامقام نظامی داشتند؛ لقبی که معادل ژنرال باشد. البته سپهدار مافوق سردار بود.

نویسنده کتاب پیش‌رو می‌گوید شوربختی عصر جدید ایران و مورگان شوستر با عهدنامه ترکمان‌چای شروع شد؛ عهدنامه‌ای که با امضای نمایندگان فتحعلی‌شاه در ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ به دور دوم جنگ‌های ایران و روسیه خاتمه داد.

«ماموریت شوستر در ایران» دربرگیرنده ۲۱ فصل است که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «عهدنامه سرنوشت‌ساز»، «قلمرو قاجارها»، «شاهِ به‌ستوه آمده»، «انقلاب مشروطه»، «قرارداد ۱۹۰۷ روس و انگلیس»، «مجلس دوم»، «چرا یک‌آمریکایی؟ چرا شوستر؟»، «روزهای نخست»، «قانون ۱۳ ژوئن»، «آموزش احترام به قانون»، «قضیه استوکس»، «محمدعلی میرزا حمله می‌کند»، «عملیات نظامی»، «سپتامبر»، «ماجرای شعاع‌السلطنه»، «اکتبر؛ نامه تایمز»، «نوامبر؛ درخواست‌ها و اولتیماتوم‌»، «دسامبر»، «اشک فرشتگان را درآورد»، «خداحافظ» و «سرانجام».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

در ۱۹ ژوئیه، یعنی فردای روزی که خبر بازگشت شاه مخلوع به تهران رسید، دولتی ائتلافی که سپهدار در راس آن بود به مجلس معرفی و تایید شد. همزمان حکومت نظامی اعلام شد و برای سر محمدعلی‌میرزا ۱۰۰۰۰۰ تومان و سر هر یک از برادرانش، سالارالدوله و شعاع‌السطنه، ۲۵۰۰۰ تومان جایزه تعیین شد.

در نگاه اول، گیج‌کننده‌ترین انتصاب دولت انتصاب سپهدار به مقام رئیس‌الوزرایی بود. از زمان عزیمت غیرمنتظره یک ماه قبلش به «فرنگستان» نه استعفا کرده و نه به تهران بازگشته بود. دولت عملا رئیس‌الوزرا نداشت. از این‌گذشته، شایعه حمایت او از شاه مخلوع را ظاهرا این‌واقعیت ثابت می‌کرد که پس از بازگشت در تاریخ ۹ ژوئیه، نه به تهران بلکه به اقامتگاه شخصی خود در شمیران در حومه تهران و در نزدیکی اقامتگاه تابستانی هیئت روسی رفته بود، و گفته می‌شد غذایش در ظروف دربسته سرو می‌شود. او برای از سر گرفتن وظایف رئیس‌الوزرایی هیچ حرکتی از خود نشان نداد و کمی بعد شماری از واپس‌گرایان شناخته‌شده که در طول عملیات نظامی همچنان دست‌اندرکار توطئه علیه حکومت مشروطه بودند به او پیوستند. با این‌همه، اکثریت مجلس، هرچند بدگمان به افرادی که روابط مشکوک با روسیه یا شاه مخلوع داشتند، حداقل در آغاز کار از بازگشت سپهدار خوشحال بودند.

این‌کتاب با ۲۶۴ صفحه مصور، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۸۰ هزار تومان منتشر شده است.

کد خبر 5846962 صادق وفایی

منبع: مهر

کلیدواژه: انتشارات ققنوس ترجمه قاجار قاجاریه استعمار روسیه بریتانیا ایالات متحده امریکا عاشورا کتاب و کتابخوانی خبرگزاری مهر معرفی کتاب انقلاب اسلامی ایران ماه محرم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دفاع مقدس کربلا امام حسین ع نقد کتاب ایران معرفی نشریات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۱۹۷۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نمایشگاه کتاب کارناوال شادی است

به گزارش خبرگزاری مهر، میر شمس الدین فلاح هاشمی؛ مدیرعامل نشر صاد درباره حال و هوای نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال‌های گذشته گفت: معتقدم به جز ایام کرونا و ایام خاص، نمایشگاه کتاب به نوعی کارناوال شادی است و می‌توان آن را بهار کتاب تلقی کرد. این شور و نشاط و هیجان میان ناشران، نویسندگان و مخاطبان (کودک و نوجوان و بزرگسال) در همه غرفه‌ها دیدنی است و در واقع می‌توان گفت، نمی‌توان در جای دیگر آن را سراغ داشت. با وجود نمایشگاه‌های استانی، نمایشگاه کتاب تهران همواره از جمله رویدادهای مهم فرهنگی ادبی و علمی کشور است و حس بسیار زیبایی میان مردم ایجاد می‌کند و این شلوغی و این شور مردم نسبت به کتاب علی‌رغم مشکلات اقتصادی و گرانی کتاب، ستودنی است.

وی افزود: من تجربه حضور در نمایشگاه کتاب استانبول را نیز دارم و باید بگویم با نمایشگاه کتاب تهران قابل مقایسه نیست و اگر هر کدام از کتاب‌دوستان کشورهای همسایه سری به نمایشگاه کتاب ایران بزنند واقعاً شگفت‌زده خواهند شد. پس نمایشگاه کتاب ما نسبت به نمایشگاه‌های کتاب کشورهای دیگر مانند ترکیه برتر است و این جمله را که مطالعه کمتر شده، نقض می‌کند چرا که مطالعه همواره بوده است. شاید که قدرت خرید مردم کمتر شده باشد ولی کتاب همیشه جایگاه خودش را داشته است.

مدیرعامل نشر صاد در ادامه سخنان خود گفت: مردم هیچگاه با کتاب و کتابخوانی قهر نبوده‌اند. اگر کتاب، کتاب خوبی باشد از زیر سنگ هم که شده باشد، مردم آن را تهیه کرده و مطالعه می‌کنند و به دستش می‌آورند حتی اگر دست دوم باشد. شاهد هستم کتاب‌های خوب دست به دست می‌شوند و به خاطر قیمت‌شان نوبتی خوانده می‌شوند و ناشران بعضاً کتاب‌های پرفروشی دارند، بنابراین مردم با کتابِ خوب همواره در آشتی هستند. کتاب‌های خوبی نیز داریم ولی در مقایسه با کتاب‌های سال‌های گذشته به خصوص در زمینه علوم انسانی و تألیفی کمی افول داشته‌ایم که این به مدل آموزش در دانشگاه‌ها برمی گردد.

فلاح هاشمی درباره اینکه اگر نمایشگاه تبدیل به یک سوژه جهت گردشگری ادبی شود چه اتفاقی برای صنعت نشر رخ می‌دهد، گفت: این اتفاق بسیار خوبی است و تقریباً افتاده است ولی باید تمامی ارگان‌های ذی‌ربط به میدان بیایند، از شهرداری گرفته تا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارگان‌هایی که در این فضا فعالیت می‌کنند. باید فضا را برای بهار کتاب ایران مهیا کرد تا کسی که از شهرستان می‌آید و چند روز در تهران مقیم می‌شود یا حداقل از صبح تا غروب می‌آید و در نمایشگاه حضور دارد برایش یک خاطره به یادماندنی خلق شود. یعنی از موارد تفریحی گرفته تا مدل عرضه و معرفی کتاب، فکر شده باشد. نمایشگاه کتاب این ظرفیت را دارد. حتی قهرمان کتاب‌ها این ظرفیت را دارند تا از این فرصت استفاده و گردشگر خارجی را جذب این اتفاق سالانه کنیم.

کد خبر 6095672 الناز رحمت نژاد